De psychologe mej. dr. R.A. Biegel (1886-1943) was in vooroorlogs Nederland een intermediair tussen de academische en de toegepaste psychologie. Met haar onderzoek heeft zij in de jaren dertig de psychotechniek in Nederland ontwikkeld en vormgegeven.
In de jaren dertig bouwde dr. Biegel het Psychotechnisch Laboratorium der PTT op. Zij was een vrouw die zich staande wist te houden in een door mannen gedomineerde wereld. Als vrouwelijke pionier was ze een hoge uitzondering. Omdat geschiedenis wordt beleefd vanuit het heden, waar driekwart van de eerstejaarsstudenten psychologie vrouw is, kan Betty Biegel gezien worden als een vroeg vrouwelijk rolmodel.
Betty Biegel komt in deze biografie naar voren als een bijzondere persoon, wier tragiek verwijst naar een zwarte bladzijde in de geschiedenis van het Joodse volk, die niet vaak genoeg verteld kan worden. Coen Rümke heeft het tragische levenseinde van Betty Biegel en haar zus Annie, die beiden in 1943 in het doorgangskamp Westerbork zelfmoord pleegden, in deze studie gedocumenteerd.
Over de auteur en redacteurs
In 1989 stond drs. A.C. Rümke (1924) aan de wieg van het Archief & Documentatiecentrum Nederlandse Psychologie (ADNP), een instelling die het erfgoed van de Nederlandse psychologie bewaakt en beheert. Van 1989 tot en met 1995 was hij voorzitter van het ADNP. Coen Rümke heeft met zijn studie Rebekka Aleida Biegel (1886-1943). Een vrouw in de psychologie de geschiedenis van de Nederlandse psychologie verrijkt. Deze studie is een heruitgave uit 1996.
Redactionele bewerking en aanvullend archiefonderzoek: drs. Sarah de Rijcke en dr. Jacques Dane.
Het Archief & Documentatiecentrum Nederlandse Psychologie (ADNP) verzamelt, verstrekt en beheert informatie over de geschiedenis en ontwikkeling van de psychologie en pedagogiek in Nederland. Het ADNP is een landelijk centrum, gehuisvest bij de Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen, Afdeling Psychologie, van de Rijksuniversiteit Groningen.
Voorwoord 7
Voorwoord bij de eerste uitgave 9
Inleiding 11
De familie Biegel 15
Joseph Biegel (1850-1902) 15
Max Biegel (Groningen, 1883 – Davos, 1905) 17
Betty Biegel (1886-1943) 18
Leiden 21
‘Houdt ze hoog, uwe studie!’ 22
Na de studie 27
‘De meisjes Biegel’ 29
Twee opmerkelijke vrouwen 29
Herinneringen aan juf Annie 31
Het Montessori-onderwijs 33
Een nieuwe wending 35
De studie Psychologie 36
Op de juiste plek 37
Doctor Biegel 39
Het lab 40
Een gedreven propagandiste 44
Congressen 47
Erkenning 51
Ruzie over competenties 55
Tegenstrijdige belangen 58
Sprookjes 61
Jodinnen 65
Ingeperkte vrijheid 65
Gedwongen verhuizen 67
Op het ergste voorbereid 69
Korte omschrijving van genoemde personen 73
Geraadpleegde archieven en bibliotheken 77
Interviews 79
Beknopte bibliografie R.A. Biegel 81
Noten 83
Literatuurlijst 99
Overige bijlagen 101
I Kopie document schriftelijke Kamervragen 1932 101
II Artikel Biegel Psychotechnische keuring van chauffeurs 103
III Brief prof. Pannekoek Sterrekundig Instituut UvA 1923 112
IV Transportbrief en overlijdingsacte Betty en Annie 113
V Sprookjes 114
