Tussen 1811 en 1813 hebben Franse, Nederlandse en Duitse militaire ingenieurs onder leiding van de chef d’escadron d’Epailly een groot deel van Drenthe in kaart gebracht. De 24 kaarten die zij vervaardigden vormen voor het gekarteerde gebied de oudste gedetailleerde afbeeldingen. Boerderijen, huizen en andere bebouwing in de dorpen en steden worden elk apart getoond. Details van het landschap, zoals bijvoorbeeld het grondgebruik, moerassen, stuifzandgebieden, bossen en riviertjes zijn zorgvuldig opgetekend.
De kaarten brengen voor ons het landschap in het begin van de negentiende eeuw tot leven, de tijd vóór de industriële revolutie en vóór de grote bevolkingsgroei en de landschappelijke transformatie van ons land. Drenthe was toen dun bevolkt; er woonden nog slechts 41.000 mensen. Heidevelden en venen bedekten het grootste deel van de provincie. De venen waren nog grotendeels ongeschonden. Slechts in enkele plaatsen, zoals bij Hoogeveen en Smilde, was de ontginning op gang gekomen. Op de heidevelden dwaalden de herders met hun schaapskudden, met in die uitgestrektheid de dorpen, die slechts door zandwegen met elkaar waren verbonden.
De reden voor de kartering door de Fransen was de wens van Napoleon – ons land was toen ingelijfd bij Frankrijk – over een goede kaart van Nederland te kunnen beschikken. Op initiatief van het bestuur van de inmiddels opgeheven Bataafse Republiek werkte luitenant-kolonel Krayenhoff al sinds 1798 aan een kaart van het gehele land, die voor dit doel kon dienen. Voor enkele gebieden, waaronder een groot deel van Drenthe en een deel van Noordwest Overijssel, kon die kaart echter niet worden voltooid omdat onvoldoende cartografische gegevens beschikbaar waren. De Franse werkzaamheden in deze gebieden, die zouden resulteren in de in deze atlas opgenomen kaarten, moesten dat manco opheffen.
Tekstkatern
Voorwoord 3
Inleiding 5
Kaarten en kaartenmakers 5
De ontstaansgeschiedenis van de Franse kaarten 8
Verborgen in de Franse archieven 13
